Fırsat Maliyeti / Opportunity Cost
Geçen gün kahvaltı sırasında enteresan bir iktisat teoremi ve paradoksu bulduk Eren Yaman'la =)
Fırsat Maliyeti: İktisadi İdari Bilimlerde okuyan herkes en az bir kez duymuştur bu fırsat maliyeti kavramını. Örnekle açıklamak gerekirse hem basketbol hem de futbol maçlarını televizyonda seyretmeyi severim. Televizyonda akşam saat 8.00'de X kanalında Beşiktaş'ın basketbol maçı, Y kanalında da Efes Pilsen basketbol maçı varsa bana Beşiktaş maçının izlemenin maliyeti sadece elektrik parası olacaktır. Ancak aslında benim Beşiktaş maçını seyretmemin maliyeti Efes Pilsen maçını seyredememe olacaktır. Bu durumunda Efes Pilsen basketbol maçı benim fırsat maliyetimdir.
Bunu da hatırlattıktan sonra, konuştuğumuz konu daha çok insanların kendilerine fazla seçenek sunulmasından hoşlanmalarına rağmen aslında seçmekten hoşlanmadıklarını fark ettik. İnsanlar, kendilerine sunulan şeyleri almayı, izlemeyi, yemeyi gerçekten istedikleri bir şeyin peşine gitmeye tercih ediyorlar. Yani insanlar kendilerine fazla seçenek sunulmasını sevdiklerini sansalarda sevmiyorlar ki bunun sonucunda yüksek fırsat maliyetleriyle karşılaşmak zorunda kalmıyorlar.
Ancak yaşam tarzlarını incelediğimizde birçok insanın liberal sistemleri daha fazla fırsata ulaşabilmek adına sevdiklerini görüyoruz. Komunizm ile yönetilen ve az fırsata sahip Kuzey Kore insanlarının bol fırsatlara sahip Güney Kore'lilere göre daha mutlu olduklarını hiç sanmıyorum.
İşte paradoks tam bu noktada oluşuyor. İnsanlar fazla fırsata sahipken yüksek fırsat maliyetlerine maruz kaldıklarından dolayı mutsuz olurken, seçme şansına sahip olmayan kişiler de farklı bir mutsuzluk yaşıyor.Burada önemli olan nokta insanların beklentilerini ne derece karşılayabildiğidir. Zaten mutluluk dediğimiz şey de beklentilerimizle gerçekteşenlerin arasındaki farkın ne kadar olduğunda gizlidir.
Bilmiyorum derdimi anlatabildim mi? Yorumu olan varsa beri gelsin =)
*Bunların hepsini yazdıktan sonra internette kısa bir arama yaptım ve aşağıdaki videoyu buldum. Galiba bizden önce de bunları düşünenler olmuş =)
____________________________________________________________________
While I was having breakfast with my friend last week we came up with a great economic theory and a paradox about opportunity cost =)
Opportunity Cost : Whoever study economics or something similar should has heard about the opportunity cost at least once in lifetime. For example I like Nike and Adidas brands and I'd like to buy a pair of sneakers. I found one shoes in Nike and one in Adidas. It's both white and cool. If I buy Nike it doesn't only cost me 100$. It also cost me what I couldn't buy, means it cost me an Adidas shoes.
We were talking about how people thinks that they like having lots of options that they can choice but they actually don't like choosing. People prefer to get or but what the others presents to him instead of getting whatever they like. I mean people don't like the idea of choosing something because the consequence of choosing is losing something that s/he didn't choose in the end.
In the other hand lots of people prefer liberal systems in order to reaching more options for their lives. I don't think that North Koreans are happier than South Koreans as they have less options in a communist country.
That's where paradox starts. People are not feeling happy when there are a lot of options as their opportunity cost is so much. In the other hand people don't have options are not happy as well. The word point is expectation. So, the secret of happiness is the difference between your expectation and what you have.
I don't know if anyone understand what we thought. Anyone has any comment ?
* After I wrote all this I found the video from ted.com below. I guess someone else thought about it before us. =)
